Koruyucu Diş Hekimliği
Diş Fırçalama Birçok değişik diş fırçalama yöntemi bulunmaktadır. Kendiniz için en uygun yöntemi diş hekiminiz ile görüşerek öğrenebilirsiniz.
Fırça seçimi
Onaylı bir diş fırçası kullanabilirsiniz, ancak en önemlisi nasıl kullanacağınızı bilmenizdir. Elektrikli ya da pilli diş fırçası kullanımı. Elektrikli ya da pilli diş fırçası kullanabilirsiniz. Manuel fırçalara iyi birer alternatiftirler. Ancak yumuşak fırça kılları olanları seçmeniz gerektiğini unutmamalısınız. Aynı zamanda fırçalama süresinin de yine en az iki dakika olması gerekmektedir. Bu fırçaları kullanırken özellikle dikkat etmeniz gereken nokta sert fırçalama yapmamaktır. Sert fırçalarsanız dişetlerinize zarar verip, dişeti çekilmesine neden olabilirsiniz.
Doğru diş macunu seçimi
Diş macunları dişlerinizi sadece temizlemeye yardımcı değildir. Aynı zamanda plak oluşumunu ve diş taşı oluşumunu azaltmakta, beyazlatmada, dişeti sağlığının korunmasında ve diş çürüğünden korunmada içerdiği maddeler sayesinde yardımcı olur. Diş macunlarının büyük çoğunluğu fluoride içerir. Bu sadece diş çürüğünden korunmak için değil, çürüğü durdurmak ve çürük oluşum prosedürünü geri çevirmede de etkilidir. Diş taşının hızlı oluştuğu ağızlarda diş taşı oluşumunu azaltan diş macunları kullanılabilir. Dişlerinde lekelenmeler olan kişiler beyazlatma etkili diş macunlarını kullanabilirler, ancak unutulmamalıdır ki bu diş macunları sadece dişlerin yüzeyindeki sigara, kahve ve çay lekelerine etki edebilirler. Eğer daha derinde renklenmeniz varsa diş hekiminize danışmalısınız.
Diş fırçalama
Birçok değişik diş fırçalama yöntemi bulunmaktadır. Kendiniz için en uygun yöntemi diş hekiminiz ile görüşerek öğrenebilirsiniz. Günde en az iki kez dişlerinizi fırçalamalısınız. Uyurken tükürük akışı azaldığı ve bakteriyel asitler kolaylıkla oluşabildiği için diş fırçalamanın uyumadan hemen önce yapılması önerilir. Sabah dişlerin fırçalanması ise kahvaltı öncesi ya da sonrasında yapılabilir. Kahvaltıdan sonra dişlerin fırçalanması yiyecek artıklarının ağızdan uzaklaştırılmasını sağlayacağı için daha iyi olur. Günde üç defadan fazla diş fırçalamayın. Öğle yemeğinden sonra dişlerinizi fırçalamanız gün ortası ağız ve diş temizliğinizi sağlar. Dişlerinizi çok sık fırçalamanız dişeti çekilmelerine neden olabilir. Dişlerinizi hafifçe fırçalayın. Dişlerini yumuşakça fırçalamalısınız. Sert bir fırçalama diş etlerinize zarar vererek çekilmelerine neden olabilir. Dişlerinizi en az iki dakika süre ile fırçalamalısınız. Bu süre tüm dişlerinizi temizleyebilmeniz için gerekli olan en az süredir. Fırçalama ile ilgili bir alışkanlığınızın olması gerekir. Dişlerinizi her gün aynı sıra ile fırçalamanız önemli bir noktadır. Böylece diş fırçalama sırasında hiçbir bölgeyi atlamadan ağzınızdaki her yeri temizlemeniz mümkün olur. Fırçanızı düzenli olarak değiştirmelisiniz. Diş fırçanızın kılları eğilmeye başladığında değiştirmelisiniz. Diş fırçanızı üç ay kullandıktan sonra atınız. Eğer fırçanız üç aydan önce bozulma gösteriyorsa, bu dişlerinizi sert fırçaladığınız anlamına gelir. Dişlerinizi daha yumuşak fırçalamanız gerekir.
Dişlerinizi nasıl fırçalamalısınız?
Diş hekiminizin tavsiye ettiği diş macununuzu fırçanıza yarım santimetre olacak şekilde sürün. Diş fırçasını, dişlerin dış yüzeyi ile 45 derecelik açı yapacak biçimde ve fırça kıllarının yarısı dişin yarısı da dişetinin üzerinde olacak biçimde yerleştirin. Fırçanızla 8-10 kez küçük dairesel titreşim hareketi yapın. Daha sonra bakteri plağını uzaklaştırmak için dişetlerinden dişe doğru süpürme hareketi yapın. Fırçayı diş dizisi boyunca bir fırça boyu ilerleterek tüm diş dış yüzeylerinde aynıı hareketleri tekrarlayınız. Arka dişlerin iç yüzeylerini aynı hareketler ile temizleyiniz. Ön dişlerinizin iç yüzeylerini dişlerinize paralel tutarak dişetinden dişe süpürme hareketi ile temizleyiniz. Çiğneyici yüzeyleri ön-arka yönde titreşim hareketleri ile temizleyiniz. Fırçalama işlemini sabah kahvaltıdan sonra ve akşam uyumadan hemen önce en az iki dakikalık süre ile yapmanız gerekmektedir.
Diş ipi kullanımı
Diş fırçalama bakteri plağının %100?ünü uzaklaştıramaz. Dişlerin sadece fırçalanması ile dişler arasındaki plak dokunulmadan yerinde kalır. Diş ipi kullanımı dişler arası yüzeylerin temizlenmesi için uygundur.
Diş ipi nasıl kullanılır?
İki elinizle tuttuğunuz ipliğin ara kısmını, işaret ve baş parmaklarınızla yön vererek, iki diş arasına yerleştiriniz. Diş ipini dişe yasladıktan sonra dişetinden dişe doğru hareket ettirerek yüzeyi temizleyiniz. Daha sonra diş ipini aralıktan çıkarmadan diğer dişe yaslayarak temizleme hareketini tekrar ediniz. Diş ipiyle temizleme işlemini geceleri dişlerinizi fırçaladıktan sonra bir kez yapmanız yeterlidir.
Diş aralarını temizlemeye yarayan diğer yollar
Dişler arası boşluklar genişse diş arası fırçaları bu bölgeleri temizlemede kullanılabilir. Küçük diş arası fırçaları ince kıl yapıları ve çeşitli boyutlarda yapılmış olmaları nedeni ile diş aralarında rahatça kullanılabilirler. Ortodontik tedavi gören hastalar da diş arası fırçalarını kullanarak braket ve tellerin arasını rahatça temizleyebilirler.
Diğer temizleme metodları
Ağız duşları
Elektrikli aletler ile su ince titreşimsiz veya titreşimli şekilde pompalanır. Böylece dişler arasındaki yiyecek ve bakterilerin oluşturdukları yan ürünler dişeti ceplerinden ya da ortodontik uygulamaların arasından basınçlı su ile uzaklaştırılmış olur. Ağız duşları diş fırçalama ve diş ipi kullanımına kesinlikle alternatif değildir. Ancak diş ipi ve diş fırçalamaya ek olarak kullanılabilir.
Ağız suları ve ağız gargaraları
Diş macunu gibi, ağız suları ve ağız gargaralarının seçimi de sizin kişisel bakım gereksinimlerinize bağlıdır.
Flor uygulamaları
Hamilelerde ve 6. ay a kadar çocuklarda ; floridli tabletler kesinlikle kullanılmamalıdır. Florid dişlerinizdeki sırçanın sertleşmesine yardımcı olur. İçtiğiniz sudaki florid asid etkisine karşı dişlerinizin dayanıklılığını arttırır. Bu şekilde diş çürümesinin yavaşlamasına yardımcı olur. Dişhekiminiz size içtiğiniz suda yeterli florid olup olmadığını söyleyerek florid damlaları ile florid tabletleri alarak florid miktarının nasıl arttırılacağını gösterir. Dişhekiminiz ayrıca dişlerinizdeki sırçanın kuvvetlenmesine yardımcı olacak dişlerinizi florid ile boyayabilir. Dişlerinizi temizlerken floridli diş macunu kullanmalısınız. 6.aylık - 3 yaşındaki çocuklarda ;içme suyundaki florid miktarı : 0.3 ppm den fazlaysa ; kullanılmamalıdır.içme suyundaki florid miktarı : 0.3 ppm den az ise ; sadece yüksek risk grubunda ( çürük oluşumu varsa ) günde 0.25 mg florid tableti kullanılmalıdır. 3.yaşından büyük çocuklarda ; içme suyundaki florid miktarı : 0.3 ppm den fazlaysa kullanılmamalıdır. içme suyundaki florid miktarı : 0.3 ppm den az ise ; günde 0.25 mg florid tableti kullanılmalıdır. Bu miktar yüksek risk grubunda ( çürük oluşumu olanlarda ) 0.50 mg olmalıdır. Yetişkinlerde ; floridli tabletlerin kullanılmasına gerek yoktur.
Fissür sealant uygulamaları(pedodontiye de koyalım) Sealant (Fissür Örtücü)
Dişler ilk çıktıkları zaman diş minesi tam olarak gelişmediğinden yeni çıkmış dişler genellikle çürüğe karşı daha dirençsiz ve çürük oluşumuna elverişli olmaktadırlar. Fissür Örtücülerin uygulanması için en ideal zaman bu dişlerinin sürdüğü ilk aylardır. Ayrıca çocuğunuzun ilk dişleri olan süt dişleri de Fissür Örtücülerle çürüğe karşı korunabilir. Eğer çürük diş, minenin alt tabakası olan dentin bölgesine ilerlemiş ise, Fissür Örtücüden ziyade koruyucu bir restorasyon (dolgu) olan PRR (Preventive Resin Restoration) yapılması çocuğunuzun ağız diş sağlığı açısından daha uygun olabilir. Unutulmamalıdır ki diş çürükleri özellikle çocuklarda daha doğrusu yeni sürmüş genç dişlerde çok hızlı ilerlemektedir. Bu sebepten dolayı Fissür Örtücülerin zaman kaybedilmeden uygulanması çok önemlidir. Fissür Örtücü uygulamaları ağrısız ve son derece kolay bir işlemdir. Çocukların diş hekimi korkusu hepimizce bilinen bir durumdur. Fissür Örtücü uygulamaları sayesinde çocukların diş hekimi korkusu önemli ölçüde azaltılabilir. Bu uygulama ile, Pedodontist-Çocuk-Aile (Pedodontik Üçgen) ilişkisi de en üst seviyeye çıkarılabilir. Fissür Örtücü Uygulanması Öncelikle Fissür Örtücü uygulanacak diş Rubber Dam (Lastik Örtü) veya pamuk tamponlar ile tükürükten izole edilir. Bu işlem Fissür Örtücünün diş yüzeyine tutunabilmesi için çok önemlidir. Daha sonra jel kıvamında olan yüzey pürüzlendiricisi diş üzerine sürülerek uygulanacak bölge hazırlanır. Akıcı kıvamdaki Fissür Örtücü dişe uygulanır ve mavi ışık (Işınlı Dolgu Cihazı) yardımıyla sertleşmesi sağlanır. Bütün bu işlemler yaklaşık 3-5 dakika sürer ve işlem esnasında çocuğunuz hiçbir ağrı hissetmez. Fissür Örtücü uygulamasından sonra çocuğunuz eğer isterse hemen bir şeyler yiyip içebilir. Hiç bir problem yaratmaz.